تراشیدن و اشکال سنگ فیروزه

در این مقاله با فروشگاه فیروزه کارما همراه باشید تا مراحل تراشیدن و اشکال سنگ فیروزه  را دریابیم.

نگین در دوره ی تاریخی و اسلامی رایج ترین شکل استفاده از فیروزه بوده است و کانی فیروزه برای تبدیل شدن به نگین باید مراحلی را از می گذراند که این مراحل تا به امروز ثبت مانده است :

1. باب حبه یا تیزبر کردن : که شکستن کانی فیروزه دار و جدا کردن قسمت زائد آن است . این عمل از نظر فن فیروزه تراشی حائز اهمیت بسیاری است.کارگری که (باب حبه) می کندباید با طبیعت کانی فیروزه کاملا آشنایی داشته باشد. باید بداند که سنگ را از کجا قطع کند تا صدمه ای به فیروزه وارد نیایدو با در نظر گرفتن مقدار فیروزه ای که در سنگ است برای یکی از سنگ های تراش آماده شود. از این رو کارگر فیروزه تراش ،قبل از شکستن کانی فیروزه دار ، آن را با نظر مجرب خود بررسی می کندو به دقت بررسی می کند و به دقت تصمیم می گیرد. آن گاه با (چفت) یا (اجنه) سنگ را می شکند.   چفت : ابزاری است فلزی برای باب حبه کردن فیروزه ی عجمی که کم سنگ است. تقریبا همان انبردست می باشد.   اجنه : برای باب حبه کردن فیروزه ی سنگ دارد.اجنه نوعی چکش دو لبه ای فلزی است که دسته پوبی دارد.
2. حبه کردن : پس از این که فیروزه باب حبه شد ،یعنی قسمت های سنگی و زائد خود را از دست داد ،هنوز دارای ذرات زائدی است و لبه ها و پهلوهایی دارد که باید گرفته شودتا به صورت حبه در آید.
3. خام تراشی: در مرحله ی حبه کردن فقط روی نگین تراشیده می شود ، ولی در این مرحله ، علاوه بر ظرافت بیشتر در تراش ، پشت و دور نگین را هم صاف میکند.چرخی که از آن استفاده می کنندهمان چرخ حبه است اما در این مرحله است سنگ به اشکال مختلفی از جمله گرد،بیضی،لوزی،دلی،مربع،مستطیل،پخ دار و چهار پخ درمی آید. این بخش پستی و بلندی های روی سنگ گرفته و صاف میشود.
4. سرچوب کردن: در این مرحله باید فیروزه روی سر چوب قرار داد تا برای تراش نهایی آماده شود. این مرحله از مراحل قبل دقیق تر است و چون دیگر فیروزه ی تراشیده در بین سه انگشت قرار نمی گیرد ،باید آن را با چسبی به نام (کندل) بر سر چوبی به نام (لوخ)قرار دهند تا به فرمان باشد و بتوان با دقت و ظرافت بیشتر و بدون آسیب رسیدن به دست تراشگر مراحل نهایی تراش را انجام داد.
5. غلتاندن: بعد از سر چوب کردن فیروزه نوبت به مرحله ی غلتاندن می رسدکه از مراحل قبلی بسیار ظریف تر است و به وسیله ی چرخ مخصوص غلتاندن انجام می شود،پهلوهای زائد نگین را می گیرندو به صورت منحنی ای متناسب در می آورند.
6. جلا دادن :در این مرحله از چرخ سمباده استفاده می کنند و ذره های روی نگین را می گیرند و آن را نیمه پرداخت می کنند . در پایان این مرحله ،فیروزه به جلا می آید.
7. بید زدن :فیروزه ی جلا داده شده را ،همچنان که بر سر لوخ است ،به چرخ بید می زنند. در این مرحله که آخرین مرحله ی تراش است.

سنگ فیروزه کاملا پرداخت و رنگ و جنس آن به خوبی نمایان میشود، چنانچه که حتی لک بسیار کوچکی هم بر روی آن به چشم می آیدو برای این عمل بر روی سنگ تراش تکه ای از پوست گوسفند کشیده می شود. از همین رو به آن چرخ چرمی نیز می گویند. برای پرداخت نهایی بهتر کانی فیروزه ،که با چرخ چرمی یا چرخ بید انجام می شود، گاهی روی سنگ پودر اکسیدقلع (سفیدآب) می مالند،گاهی برای پالش بهتر از صابون سنتی نیز استفاده می شود.

پیشنهاد خرید

سنگ راف فیروزه (فیروزه تیزبر)

خرید کنید

اشکال فیروزه تراشیده:

ابتدایی ترین شکل تراش فیروزه نیشابور گرد و مهره ای بوده است . با پیشرفت تکنولوژی تراش سنگ،اشکال تراش این سنگ متنوع تر شده است

شکل تراش را به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد:

1. تراش مسطح
2. تراش پیکانی

تراش مسطح : این نوع تراش پهن و صاف است و فیروزه هایی که نازک باشند مسطح تراشیده می شوند.

تراش پیکانی : “ساده ،گنبدی،دامله یا کابوشن”

این نوع تراش به صورت گنبدی یا مخروطی است و هر چه برجستگی آن بیشتر و اوج آن تندتر باشد، مرغوب تر و مطلوب تر است .این نوع تراش مخصوص فیروزه ی خوش رنگ است ،چون اگر فیروزه کم رنگ باشد و پیکانی تراشیده شود ،به دلیل نازکی اوج و بالای سنگ تراش خورده ، نور از آن عبور می کند و سفید می نماید و از قیمت آن می کاهد.

خرید فیروزه را می توانید از فروشگاه های معتبر در سراسر ایران انجام دهید ولی فروشگاه کارما در شهرستان نیشابور ، شهر معادن فیروزه می باشد و خرید مطمئنی می توانید از این فروشگاه داشته باشید.

همچنین بخوانید: ویژگی های انگشتر فیروزه زنانه