فیروزه مصنوعی چیست؟ چگونه آن را تشخیص دهیم

یکی از سنگ‌های تزئینی زیبا که از آن برای تزئین جواهرات استفاده می‌کنند، سنگ فیروزه است. این سنگ در نقاط مختلفی از دنیا یافت می‌شود و بسته به معدن و سنگ مادر دارای رنگ‌های مختلفی است اما بازه رنگی آن بین آبی تا سبز متغیر است. با وجود محبوبیت بالای سنگ فیروزه در بازار جهانی، فیروزه مصنوعی تولید می‌شود که کیفیت آن به مراتب پایین‌تر از سنگ فیروزه اصل است. پیش از خرید بهتر است اطمینان حاصل کنید که سنگ فیروزه اصل خریداری می‌کنید.

فیروزه مصنوعی چیست؟

فیروزه مصنوعی می‌تواند به سنگ‌های خاصی از مواد معدنی طبیعی یا سنگ‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای که شبیه فیروزه واقعی رنگ شده‌اند، اشاره داشته باشد. چند سنگ فیروزه مصنوعی در بازار وجود دارد که تشخیص برخی از آن‌ها از فیروزه واقعی با چشم غیرمسلح واقعا دشوار است و همین موضوع سبب می‌شود افراد زیادی به جای خرید فیروزه اصل، اقدام به تهیه فیروزه های تقلبی موجود در بازار نمایند. البته ساخت فیروزه مصنوعی از نظر اخلاقی هیچ اشکالی ندارد تا زمانی که این سنگ‌ها به عنوان فیروزه واقعی فروخته نشوند. فیروزه مصنوعی در کنار فیروزه بازسازی شده که حاوی گچ یا پودر فیروزه کم عیار است، ارزان بوده و ارزش کمی در بازار جواهرات دارد.

انواع فیروزه‌های مصنوعی عبارتند از:

• فیروزه بازسازی شده: برای تهیه فیروزه بازسازی شده، سنگ طبیعی آن را پودر کرده و رنگ و اپوکسی ترکیب می‌کنند. پس از گذشت مدتی سنگ سخت شده و به شکل دلخواه آن را تراش می‌دهند. قیمت سنگ فیروزه بازسازی شده بسیار کمتر از فیروزه طبیعی است.
• فیروزه رنگ شده: برخی از سنگ‌های فیروزه را با کمک رنگ‌های آبی-سبز، رنگ آمیزی می‌کنند تا شفافیت بیشتری پیدا کند. این مدل سنگ‌ها معمولا با هر خراشی حالت خود را از دست داده و رنگ غیر طبیعی آن قابل تشخیص است.
• فیروزه تقلبی: فیروزه تقلبی از جنس پلاستیک ساخته شده و متاسفانه امروز تعداد زیادی از آن‌ها در بازار مشاهده می‌شود. اغلب فیروزه های تقلبی دارای رنگ‌های شفاف بوده و با هر گونه ضربه‌ای خراش بر‌میدارند. سنگ فیروزه اصل کمی مات است و از همین موضوع می‌توانید برای تشخیص اصل بودن آن استفاده کنید.
• سنگ‌های مشابه سنگ فیروزه: در طبیعت چندین سنگ طبیعی وجود دارد که ممکن است رنگ آن‌ها شبیه سنگ فیروزه باشد. یکی از این سنگ‌ها هولیت است؛ هولیت یک سنگ سفید است که به دلیل تخلخل، رنگ‌های فیروزه ای رنگ را به راحتی جذب می‌کند. سنگ‌هایی مانند واریسیت، آمازونیت و سرپانتین هم با کمی رنگ شبیه سنگ فیروزه واقعی بنظر می‌رسند. باز هم قابل به ذکر است استفاده از این سنگ‌ها اشکالی ندارد، به شرطی که مشتری بداند فیروزه واقعی نمی‌خرد.

چگونه فیروزه مصنوعی را تشخیص دهیم؟

همانطور که مطالعه کردید روش‌های مختلفی برای ساخت سنگ فیروزه مصنوعی وجود دارد و همین موضوع سبب می‌شود تشخیص سنگ فیروزه اصل نیشابور از سنگ فیروزه مصنوعی دشوار باشد. برای اینکه بتوانید هنگام خرید سنگ فیروزه از اصل بودن آن مطمئن شوید، نکات زیر را در نظر بگیرید:

• از فروشنده بخواهید شناسنامه فیروزه را به شما نشان دهد. سنگ‌های فیروزه‌ای که از دل معادن نیشابور یا کرمان استخراج می‌شوند دارای شناسنامه هستند. در این شناسنامه معدنی که فیروزه از آن استخراج شده، درج می‌گردد و با مشاهده آن مطمئن خواهید شد که فیروزه اصل خریداری می‌کنید.
• به رنگ سنگ فیروزه توجه کنید. سنگ فیروزه به صورت طبیعی رنگی بین آبی تا سبز داشته و مات است و سنگ‌های فیروزه خیلی شفاف از نوع سنگ‌های مصنوعی هستند.
• برای تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه از یک جسم نوک تیز استفاده کنید. سنگ فیروزه به طور کلی دارای تحمل فشار پایینی است و در برابر عوامل بیرونی واکنش نشان می‌دهد اما این واکنش به حدی نیست که تنها با یک ضربه کوچک آثاری باقی بماند. از یک جسم نوک تیز مانند سوزن استفاده کنید و در قسمت پشتی سنگ که قابل مشاهده نیست، یک خراش ایجاد نمایید. اگر خراشی روی سنگ ایجاد شد، آن سنگ تقلبی است.
• سنگ فیروزه طبیعی در برابر حرارت تغییر رنگ پیدا می‌کند. اگر برای مدت زمان طولانی آن را در معرض نور خورشید قرار دهید یا در کنار حرارت قرار گیرد، رنگ آن دچار تغییر خواهد شد. سنگ فیروزه پلاستیکی در برابر حرارت واکنش سریعی از خود نشان داده و حالت ذوب شدن پیدا می‌کند ولی سنگ فیروزه اصل اینگونه نیست، از همین موضوع می‌توان برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن آن استفاده کرد.

برای اینکه مطمئن شوید سنگ فیروزه اصل خریداری می‌کنید، از همان ابتدا به دنبال خرید از فروشگاهی معتبر باشید. فروشگاه‌های معتبر دارای چندین سال سابقه کاری بوده و سنگ فیروزه اصل در اختیار شما قرار می‌دهند. علاوه بر آن شناسنامه سنگ هم قابل مشاهده است تا نگران مصنوعی بودن آن نباشید.